03 februari 2020

Hoe maak je bronvermeldingen in je onderzoeksvoorstel of scriptie conform de APA normen?

Als je gebruikmaakt van bronnen, moet je altijd op de juiste manier naar die bronnen verwijzen. Veel hogescholen en universiteiten hanteren de richtlijnen die de American Psychological Association (APA) heeft opgesteld. Je hoort zowel in de tekst correct naar bronnen te verwijzen als een juiste literatuurlijst toe te voegen, anders pleeg je plagiaat. In dit artikel leer je hoe je in de tekst correct verwijst naar de bronnen die je gebruikt hebt, en hoe je een correcte volledige lijst opmaakt van al de bronnen die je gebruikt hebt.

Wanneer moet je een bronverwijzing in je tekst opnemen?

Bij het schrijven van een onderzoeksvoorstel, verslag of scriptie wordt vaak veel gebruikgemaakt van bronnen (zoals artikelen of boeken) om bijvoorbeeld een betoog te onderbouwen, begrippen te definiëren, theoretische modellen te vinden en te vergelijken.

Bronverwijzingen neem je altijd op als je de woorden of ideeën van iemand anders overneemt. Het maakt daarbij niet uit of je de woorden letterlijk overneemt (citeert) of in eigen woorden weergeeft (parafraseert). Je moet trouwens ook een bron vermelden als je dingen beweert, bijvoorbeeld als je stelt dat “mannen beter leiding kunnen geven dan vrouwen” of dat “Nederlanders steeds ongezonder eten”. Als je geen bron vermeldt bij dit soort stellingen, zul je ze met argumenten moeten onderbouwen. Geen verwijzing betekent dat het jouw eigen werk is.

In principe is het plagiaat (en dus ook fraude) wanneer je niet naar een bron verwijst terwijl je je wel op een bron baseert. Als je wel een bron vermeldt, maar geen gebruik hebt gemaakt van die bron, is dat overigens ook fraude. Zorg er dus voor dat je zorgvuldig omspringt met bronvermeldingen.

Veel hogescholen en universiteiten maken gebruik van plagiaatsoftware om te controleren of je gebruik hebt gemaakt van bronnen zonder die te vermelden. Heb je een te hoge plagiaatscore dan kan je scriptie of onderzoeksvoorstel dus afgewezen worden.

Tip: check altijd de recente APA-regels

Let op: referentiesystemen krijgen regelmatig updates, daarom kun je het beste checken of de regels nog aangescherpt zijn. Je vindt de richtlijnen op deze site: https://owl.purdue.edu/owl/research_and_citation/apa_style/apa_formatting_and_style_guide/general_format.html.

Wat zijn de algemene regels voor APA-bronvermeldingen?

Voor het verwijzen naar bronnen gelden strikte regels. Omdat er veel verschillende bronnen zijn (boeken, artikelen, websites, podcasts, tv-uitzendingen enzovoort), zijn er ook veel regels. Je kunt op twee verschillende manieren verwijzen. Je kunt een letterlijk citaat geven van een bron of je kunt het parafraseren: in eigen woorden beschrijven.

Een set regels die veel gebruikt wordt, is de set van de American Psychological Association (APA). De volledige regels vind je op https://apastyle.apa.org/. Een goede Nederlandse versie hiervan vind je op https://www.auteursrechten.nl/bronnen-vermelden/de-apa-richtlijnen-uitgelegd.

Hieronder staan de meest gebruikte manieren hoe je de bronnen correct vermeldt in de hoofdtekst. Je kunt samenvatten, citeren of parafraseren.       

  • Samenvatten: Als je kiest om samen te vatten geef je de essentie van het artikel in je eigen woorden weer.       
  • Citeren: Als je een schrijver letterlijk wilt citeren, is het belangrijk dat je in het citaat de exacte omschrijving gebruikt en deze tekst ook tussen aanhalingstekens zet. Je noemt ook het paginanummer waar je dit citaat vandaan hebt gehaald uit de bron.
  • Parafraseren: In plaats van exacte citaten kun je ook parafraseren, hierbij gebruik je wel bronnen maar geef je de context in eigen woorden weer.

Het invoegen van bronnen in de hoofdtekst conform APA kan ook via de standaardfunctie in Microsoft Word. Een nadeel hiervan is dat de verwijzing, ondanks de APA-instelling, niet correct is. Het is dus noodzakelijk om ook bij gebruik in Word de verwijzingen en literatuurlijst altijd goed na te lopen.

We hebben ook beschreven hoe je de bronvermeldingen aanbrengt in je literatuurlijst, check daarvoor het volgende artikel.

APA-regels bij parafraseren

Wanneer je met de juiste bronvermelding andermans teksten en/of artikelen en ideeën gebruikt in jouw eigen zelfgeschreven tekst dan is dat toegestaan. Dit wordt parafraseren genoemd. Het is daarbij niet de bedoeling om een paar woorden aan te passen maar je moet het echt in je eigen woorden weergeven of beschrijven.

De algemene regel bij parafraseren is dat je de achternaam van de auteur vermeldt, en het jaar waarin de bron verschenen is. Bij een letterlijk citaat noem je ook het paginanummer, tenzij dat niet van toepassing is, zoals bij een website. De regel is verder dat je altijd gebruikmaakt van (en verwijst naar) de originele bron. Alleen als je het originele artikel niet kunt vinden, mag je een indirecte verwijzing gebruiken. Als je niet weet in welk jaar het artikel is gepubliceerd zet je er ‘z.j.’ bij (zonder jaartal).

Bijvoorbeeld:

  • Joosten (2017) heeft een model ontwikkeld voor het meten van de tevredenheid met de klachtafhandeling.
  • Dekker heeft in 2017 een model beschreven voor het meten van de tevredenheid met de klachtafhandeling.

APA-regels bij citeren

Citeren betekent letterlijk het overnemen van enkele woorden of zinnen uit een andere bron. Dit mogen maximaal vijf regels zijn. Daarnaast is het belangrijk om de juiste wijze van citeren aan te houden wanneer je citeert. Dit doe je door de tekst tussen dubbele aanhalingsteken te plaatsen en de bronnen op de juiste APA-wijze te vermelden. De algemene regel bij citaten is dan ook; vermeld de achternaam van de auteur, het jaar waarin de bron verschenen is, het paginanummer waar het citaat staat en zet het citaat tussen aanhalingstekens.

Bijvoorbeeld:

Smith & Hyde (2015, p. 23) stelt dat de “tevredenheid met klachtafhandeling het beste gemeten kan worden met drie variabelen: tevredenheid met de uitkomst, tevredenheid met de procedure en tevredenheid met de interactie”.

Citaten van 40 woorden of meer moet je altijd op een nieuwe regel laten beginnen waarbij de regel inspringt, en weer afsluiten met een witregel.

Overige regels

Binnen de APA-normering zijn er ook specifieke regels voor:

  • Het gebruik van meerdere auteurs
  • Als je meerdere bronnen wilt gebruiken

We lichten alle APA-regels hieronder toe.

APA-regels bij bronvermeldingen bij het gebruik van meerdere auteurs

De algemene regel bij twee auteurs is dat je beide namen vermeldt. Bijvoorbeeld:

Een bekend model voor het meten van de tevredenheid met de klachtafhandeling is het Justice-model (Hof & Bloemer, 2017).

Als je drie, vier of meer auteurs hebt geldt de volgende regel: bij de eerste verwijzing in de tekst noem je alle auteurs. In alle verwijzingen die daarna volgen noem je alleen de eerste auteur, gevolgd door ‘et al.’, cursief geschreven.

De eerste vermelding ziet er dan zo uit:

Een bekend model voor het meten van de tevredenheid met de klachtafhandeling is het Justice-model (Joosten, Bloemer, Horvath, Peters & Hillebrand, 2017).

De tweede vermelding ziet er zo uit:

Het Justice-model wordt gebruikt om tevredenheid met de klachtafhandeling te meten (Joosten et al., 2017).

Gebruik je zes auteurs? Dan is de algemene regel: bij de eerste en alle daaropvolgende verwijzingen noem je alleen de eerste auteur, gevolgd door ‘et al.’, cursief geschreven.

De vermelding is dan als volgt:

Johnson et al. (2017, p. 23) stellen dat “tevredenheid met klachtafhandeling het beste gemeten kan worden met drie variabelen: tevredenheid met de uitkomst, tevredenheid met de procedure en tevredenheid met de interactie”.

APA-regels bij het gebruik van meerdere bronvermeldingen

Als je meerdere bronvermeldingen wilt gebruiken dan geldt de volgende regel. Voeg een ‘;’ (puntkomma) toe tussen de verschillende bronnen.

Bijvoorbeeld:

Veel onderzoekers gebruiken het Justice-model voor het meten van de tevredenheid met de klachtafhandeling (Van Strien, 2017; Bloemer, Horvath & Peters, 2015; Hillebrand, 2013).

Als je meerdere bronnen gebruikt kun je die het beste in chronologische volgorde zetten (meest recente bronnen eerst), maar ook de alfabetische volgorde (op achternaam van de eerste auteur) komt voor en is toegestaan. Wees hierin echter wel consequent.

Zijn er ook handige manieren om bronnen automatisch te genereren?

Ja, die zijn er zeker. Het invoegen van bronnen in de hoofdtekst kan via een standaardfunctie in Microsoft Word, of je kunt ze genereren via de databank die je gebruikt met de zogenaamde “cite”-functie. Je kunt ook via Google Scholar gebruikmaken van de “cite”-optie en daarmee de bron op verschillende manieren genereren.

Figuur 1: Gebruik de “cite” functie voor het vermelden van de juiste bronvermelding

Als je op de aanhalingstekens klikt kun je de bron op de juiste manier overnemen. Let echter wel op dat je checkt of de laatste versie van de APA-regels goed worden toegepast.

Figuur 2: Als je op “cite” klikt krijg je direct de drie meest voorkomende opties om je bron te kopiëren

Als je op verwante artikelen klikt kun je meer artikelen vinden die een relatie hebben met je onderwerp, daarmee kun je je zoekopdracht vervolgens verbreden bijvoorbeeld. Als je gebruik maakt van een databank van je opleiding is ook daar vaak de mogelijkheid om de bron conform APA over te nemen.

Hulp bij een controle op je APA-verwijzingen?

Het vermelden van bronnen is enorm belangrijk. Doe je dit niet op de juiste manier dan pleeg je plagiaat, met het risico dat je scriptie wordt afgekeurd. Daarnaast kunnen de referentiesystemen een update hebben en je moet altijd met de laatste versie van de regels werken. Het is dus een zorgvuldige en vaak ook tijdrovende klus.

Onze correctoren kunnen je onderzoeksvoorstel of scriptie checken op taal, structuur en ook of je de bronvermeldingen op de juiste manier verwerkt hebt. Wij kunnen je bronvermeldingen checken als deze conform de APA-normen zijn opgesteld. Ook hebben wij ervaring met de Leidraad voor juridische auteurs.

Ga voor meer informatie naar onze pagina scriptie nakijken of plan direct een afspraak voor een gratis adviesgesprek.

Over Jouw Scriptiecoach

Jouw Scriptiecoach biedt studenten door heel Nederland en Vlaanderen ondersteuning en support bij het schrijven van het onderzoeksvoorstel, plan van aanpak en scriptie. Je kunt bij ons zowel online scriptiebegeleiding als scriptiebegeleiding op locatie kiezen.

We kunnen je helpen bij onderstaande hulpvragen:

  • Scriptiebegeleiding in de breedste zin van het woord. Of je nu gaat beginnen, vastgelopen bent en geen overzicht meer hebt. Samen met jou onderzoeken we hoe we je weer in beweging krijgen;
  • Als je gaat starten met je scriptie en wilt sparren over je onderzoeksrichting;
  • Als je onderzoeksvoorstel, plan van aanpak of scriptie is afgekeurd of als je gaat herkansen;
  • Als je een check wilt op taal, structuur en gebruikte bronnen;
  • Als je hulp wilt bij het uitvoeren of verwerken van de resultaten van je kwantitatieve onderzoek (SPSS en Stata);
  • Als je uitstelt, last hebt van faalangst of bij een diagnose als ADHD, ADD, dyslexie en/of autisme. Hiervoor hebben we gespecialiseerde scriptiebegeleiders in huis.

Onderaan deze pagina kun je direct contact opnemen voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.

Dit bericht werd geschreven door:

Linda Hovestad

Linda Hovestad

Linda Hovestad is een ervaren scriptiebegeleider die zowel HBO, Master en universitaire studenten kan helpen bij hun onderzoeksvoorstel, plan van aanpak, het schrijven van een scriptie of een herkansing. Daarnaast is Linda de oprichtster en eigenaresse van Jouw Scriptiecoach. Naast Jouw Scriptiecoach heeft Linda haar eigen marketingadviesbureau: Hovestad Marketing en Strategie BV. Voor verschillende opdrachtgevers…

Lees verder...