Tips bij het schrijven van je onderzoeksopzet

Of je nu een onderzoeksvoorstel, plan van aanpak of scriptie gaat schrijven, een belangrijk onderdeel van iedere scriptie, thesis of paper is de onderbouwing en verantwoording van jouw onderzoek, de zogenaamde onderzoeksopzet of onderzoeksmethode.

Wij merken in de praktijk vaak dat veel studenten vastlopen bij het schrijven van de onderzoeksopzet en dat ze het lastig vinden de keuzes goed te onderbouwen. Wat als een paal boven water staat is dat je onderzoeksopzet of onderzoeksmethode nooit uit de lucht mag vallen, deze moet voortkomen uit je aanleiding, probleemanalyse, vooronderzoek en literatuur- en bronnenonderzoek.

In dit artikel geven we je tips voor het schrijven van je onderzoeksopzet.

Wat zet je in je onderzoeksopzet van je scriptie?

In de onderzoeksopzet van je scriptie beschrijf je hoe je jouw onderzoek gaat vormgeven. Het gaat om het onderzoek waarmee jij de hoofd- en deelvragen gaat beantwoorden. In je onderzoeksopzet beschrijf je wat je wilt gaan onderzoeken, bij wie of wat je dit gaat onderzoeken, wat voor soort onderzoek je gaat doen, welke onderzoeksinstrumenten je hiervoor gaat inzetten en hoe je de data gaat verzamelen en analyseren.

Stap 1: Wat ga je meten?

Je begint met een beschrijving van wat je wilt meten, je beargumenteert hierbij welke vragen je wilt gaan beantwoorden in je onderzoek. Je linkt hierbij direct naar de theorie die je gaat inzetten, dus je literatuur- en bronnenonderzoek of theoretisch kader. Stel je gaat de klanttevredenheid van de klanten van jouw opdrachtgever onderzoeken, dan heb je in je theoretisch kader al beargumenteerd welk model je hiervoor gaat gebruiken.

Stap 2: Wie is je onderzoekspopulatie?

Bij welke groep respondenten ga je jouw onderzoek uitvoeren? Waarom kies je deze groep voor je onderzoek? Dat is wat je hier moet gaan beschrijven. Afhankelijk van het type onderzoek, kwalitatief of kwantitatief onderzoek, moet je onderbouwen wie je gaat benaderen voor je onderzoek, hoe je dat gaat doen, hoe je het onderzoek gaat afnemen en daarnaast moet je je steekproef goed onderbouwen. Zorg ook altijd dat je populatie representatief is voor je doelgroep.

Stap 3: Wat voor onderzoek ga je doen?

Beschrijf wat voor soort onderzoek je gaat doen. Kies je voor kwantitatief of kwalitatief onderzoek? En waarom? Je type onderzoek hangt af van je onderwerp en je onderzoekspopulatie. Soms is een enquête de beste manier om je hoofd- en deelvragen te beantwoorden, soms zijn interviews en observaties bijvoorbeeld beter. Het is dus belangrijk om voorafgaand aan het schrijven van je onderzoeksopzet helder te hebben welk probleem je gaat onderzoeken of welk inzicht je wilt geven.

Wanneer kies je welke methode? Dat beschrijven we hieronder:

Desk research

Bij heel veel opleidingen is het de bedoeling dat je bij de probleemstelling al desk research gebruikt en bronnen gaat raadplegen die je probleem vanuit de externe context onderbouwen. In sommige gevallen gebruik je desk research ook in je resultatenhoofdstuk en dan moet je in je onderzoeksopzet of onderzoeksmethodologie onderbouwen waarom je deze methode kiest. Vaak wordt desk research toegepast om een goed beeld te vormen van het probleem en elementen die je kwalitatief of kwantitatief kunt toetsen. Desk research vormt dan ook vaak, met de topiclijst, input voor de vragenlijst.

Kwalitatief onderzoek

Kwalitatief onderzoek pas je toe als je op zoek bent naar de achterliggende mening van je onderzoekspopulatie. Je kunt met behulp van deze methode dus toetsen hoe men op bijvoorbeeld een bepaald product reageert en toetsen welke elementen wel of juist niet gewaardeerd worden, je kunt ook doorvragen op het antwoord dat je krijgt. Dit wordt vaak semi gestructureerd interviewen genoemd. Bij kwalitatief onderzoek is de steekproef klein (vaak heb je 10-15 respondenten nodig voordat je verzadiging krijgt en je geen nieuwe informatie meer ontvangt). Met kwalitatief onderzoek kun je vervolgens ook vormgeven aan kwantitatief onderzoek, je kunt bijvoorbeeld een aantal stellingen toetsen en aan de hand daarvan de enquête vormgeven. Je hebt veel vormen van kwalitatief onderzoek, denk aan het interview, de groepsdiscussie, observaties of juist een panelonderzoek als je de mening van een groep wilt achterhalen.

Kwantitatief onderzoek

Kwantitatief onderzoek pas je toe als je een idee of stelling wilt toetsen bij een groot publiek. Stel je wilt een nieuw product op de markt brengen en je hebt kwalitatief gevraagd wat de doelgroep belangrijk vindt aan het nieuwe product, dan kies je dus voor kwantitatief onderzoek om iets te kunnen zeggen over de marktpotentie. Is het product levensvatbaar, daar gaat het om. Of als je vraagt om klanttevredenheid en je hebt kwalitatief opgehaald hoe klanten tegen de organisatie van jouw opdrachtgever aankijken, dan kun je dus kwantitatief toetsen hoeveel procent tevreden of ontevreden is. Bij kwantitatief onderzoek moet je werken met een betrouwbare steekproef, je moet weten hoe groot je populatie is en hoeveel respondenten je moet hebben. Hiervoor werk je met betrouwbaarheidsmarges en foutmarges.

Stap 4: Welke onderzoeksinstrumenten zet je in?

Nadat je hebt beschreven wat voor onderzoek je gaat uitvoeren, kun je nu onderbouwen welke instrumenten je gaat inzetten. Hier ga je beschrijven of je bijvoorbeeld kiest voor een papieren vragenlijst die je aan respondenten voorlegt of dat je kiest voor een digitale survey. Ook hier moet je jouw keuzes helder verantwoorden. Als je een enquête wilt afnemen in een winkel of op straat maak je waarschijnlijk andere keuzes dan dat je een survey verstuurd naar een aantal respondenten per mail.

Stap 5: Hoe ga je jouw gegevens opslaan en verwerken?

In je onderzoeksopzet moet je ook beschrijven hoe je jouw resultaten gaat verwerken. Als je bijvoorbeeld voor een online enquête kiest kun je de resultaten gemakkelijk overzetten naar SPSS of STATA. Kies je voor kwalitatief onderzoek en interviews dan zul je deze moeten transcriberen en coderen.

Verder is het bij je onderzoeksmethode of onderzoeksopzet belangrijk dat je beschrijft waar je het onderzoek hebt gedaan, bij wie en hoe je het onderzoek hebt uitgevoerd. Bij een diepte-interview (of andere vorm van kwalitatief onderzoek) neem je de gesprekken op, die je vervolgens gaat uitwerken en transcriberen. Vervolgens ga je analyseren door de ‘codes’ te vergelijken en het ‘patroon’ te ontdekken.

Ga je aan de slag met kwantitatief onderzoek dan ga je waarschijnlijk je resultaten verwerken in SPSS of een ander statistisch programma. Ook speelt betrouwbaarheid een belangrijke rol, heb je genoeg mensen geïnterviewd om een betrouwbaar resultaat te hebben? Denk ook aan validiteit, hoe heb je dat geborgd?

Voor je opleiding is het belangrijk dat je uitlegt hoe je je onderzoek vorm hebt gegeven en waarom je welke keuzes hebt gemaakt. Daarnaast is het belangrijk dat je resultaten logisch voortkomen uit je onderzoek.

Tip: Let bij het schrijven van je onderzoeksopzet of onderzoeksmethodologie op het volgende:

• Kijk goed naar de eisen die gesteld worden door jouw opleiding. Vaak worden er al kaders meegegeven die je op moet volgen. Doe dat dan ook!
• Maak een duidelijk onderscheid tussen primair onderzoek (je praktijkonderzoek, veel studenten kiezen hier voor kwantitatief of kwalitatief onderzoek) en secundair onderzoek (literatuur- en bronnenonderzoek e.d.). Beschrijf bij het primaire onderzoek ook duidelijk welk type onderzoek je gaat uitvoeren en onderbouw dit goed. Veel studenten beschrijven dat ze bijvoorbeeld enquêtes gaan uitvoeren, maar waarom kies je voor deze vorm, wie is je onderzoekspopulatie en respondenten en waarom deze? Kortom: onderbouw je keuzes en neem de lezer mee in jouw denkproces!
• Zorg ervoor dat je onderzoeksmethoden aansluiten op je probleemanalyse en passen bij je onderzoeksvragen.
• Zorg ook altijd dat je je onderzoeksmethoden theoretisch onderbouwt en leg de link met de theoretische modellen of literatuur die je gaat gebruiken.
• Vergeet niet om een paragraaf op te nemen over de betrouwbaarheid en validiteit van je onderzoek.

Hoe wij je helpen bij je onderzoeksopzet

Jouw Scriptiecoach helpt je graag bij het opzetten van een logische en goed onderbouwde onderzoeksopzet. Samen sparren we over de richting van je onderzoek, welke methode en instrumenten je het beste kunt inzetten om je hoofd- en deelvragen te beantwoorden en hoe je zorgt dat je valide en betrouwbare resultaten krijgt. Verder helpen we je ook bij het analyseren en verwerken van je kwalitatieve onderzoeksresultaten, kwantitatieve analyses, statistiek en analyses in SPSS of STATA. Zoek je nog hulp bij het schrijven van je scriptie, dan staan we ook voor je klaar.