Interviews als dataverzamelingsmethode in je kwalitatief onderzoek

Belangrijk: Begin met de juiste voorbereiding

Een goede voorbereiding is het halve werk en dat geldt ook voor het organiseren en afnemen van interviews. Zorg er daarom voor dat je een duidelijke lijst met vragen hebt opgesteld die passen bij je onderzoeksvraag. Maak gebruik van een topiclijst. Streef verder naar open vragen die ruimte bieden voor uitgebreide antwoorden en een diepte-interview mogelijk maken. Denk ook na over mogelijke follow-upvragen om dieper op bepaalde onderwerpen in te gaan.

Denk ook na over hoe je omgaat met de anonimiteit van de respondenten. Wat doe je als een respondent plotseling niet meer wil meewerken? Verder is het belangrijk om te overwegen hoe je de respondent benadert. Als je bijvoorbeeld namens de organisatie waar je stage loopt klanten interviewt, is de formele 'u'-vorm wellicht gepast. Maar als je met collega's spreekt, kan de informele 'jij'-vorm ook prima werken.

Welke interviewvorm kies je?

Er zijn verschillende interview vormen die worden gebruikt, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. Enkele veelvoorkomende interviewvormen zijn:

• Gestructureerd interview: Dit type interview omvat een vooraf bepaalde lijst met vragen die in een vaste volgorde worden gesteld. De vragen worden van tevoren opgesteld en aan elke respondent in dezelfde vorm en volgorde voorgelegd. Dit zorgt voor consistentie en maakt het mogelijk om de antwoorden objectief te vergelijken.
• Semigestructureerd interview: Bij semigestructureerde interviews worden ook vooraf bepaalde vragen gebruikt, maar er is meer ruimte voor flexibiliteit en het stellen van follow-upvragen. De interviewer heeft een leidraad, maar kan ook inspelen op de antwoorden van de respondenten om dieper in te gaan op bepaalde onderwerpen.
• Ongestructureerd interview: In een ongestructureerd interview is er geen vooraf bepaalde lijst van vragen. De interviewer begint meestal met een algemene vraag of onderwerp en laat het gesprek zich ontwikkelen op basis van de reacties van de respondent. Dit geeft veel vrijheid en kan diepgaande inzichten opleveren, maar kan ook minder gestructureerd zijn.
• Diepte-interview: Diepte-interviews zijn bedoeld om diepgaande inzichten te verkrijgen over complexe onderwerpen. Ze worden vaak gebruikt in kwalitatief onderzoek en kunnen gestructureerd, semigestructureerd of ongestructureerd zijn. Het doel is om een dieper begrip te krijgen van de opvattingen, ervaringen en motieven van de respondent.
• Groepsinterview (focusgroep): Een groepsinterview, ook wel een focusgroep genoemd, houdt in dat een groep mensen tegelijkertijd wordt geïnterviewd. Dit kan leiden tot interessante interacties en discussies tussen de deelnemers, waarbij nieuwe inzichten naar voren kunnen komen. Deze interviews worden vaak gebruikt om meningen, attitudes en percepties over een bepaald onderwerp te verkennen.

Wat is het verschil tussen een ongestructureerd of semigestructureerd interview?

Het verschil tussen ongestructureerde en semigestructureerde interviews ligt voornamelijk in de mate van vooraf bepaalde structuur en flexibiliteit tijdens het interview. 

Hieronder volgt een korte uitleg van elk type interview:

Ongestructureerd interview:

• Bij een ongestructureerd interview is er geen vooraf bepaalde set vragen en geen vaste volgorde waarin de vragen worden gesteld.
• De interviewer heeft meer vrijheid om het gesprek te laten verlopen op basis van de reacties en interesses van de respondent.
• Ongestructureerde interviews zijn gericht op het verkrijgen van diepgaande inzichten en het verkennen van complexe onderwerpen.
• Dit type interview biedt meer flexibiliteit, maar kan ook moeilijker zijn om te analyseren vanwege de variabiliteit in de verkregen informatie.

Semigestructureerd interview:

• Bij een semigestructureerd interview wordt er gebruikgemaakt van een vooraf bepaalde lijst met vragen, maar er is ook ruimte voor spontane reacties en verdere verkenning van de antwoorden van de respondent.
• De volgorde van de vragen en de manier waarop ze worden gesteld kunnen variëren, afhankelijk van het verloop van het gesprek.
• Dit type interview combineert de structuur van gestructureerde interviews met de flexibiliteit van ongestructureerde interviews.
• Semigestructureerde interviews worden vaak toegepast in kwalitatief onderzoek om diepgaande inzichten te verkrijgen en een balans te vinden tussen gestandaardiseerde en flexibele benaderingen.

Kies je voor een ongestructureerd of semigestructureerd interview?

Het kiezen van de juiste interview vorm hangt af van verschillende factoren, waaronder het onderzoeksdoel, de aard van de onderzoeksvraag, de beschikbare middelen en de voorkeuren van de onderzoeker.

• Doel van het onderzoek: Als het doel van het onderzoek is om gestandaardiseerde informatie te verkrijgen die gemakkelijk te kwantificeren en te analyseren is, kan een gestructureerd interview de beste keuze zijn. Als het doel daarentegen is om diepgaande inzichten te verkrijgen over complexe onderwerpen, kan een semigestructureerd of ongestructureerd interview meer geschikt zijn.
• Onderzoeksvraag: De aard van de onderzoeksvraag kan ook bepalend zijn voor de keuze van de interviewvorm. Als de vraag meer gesloten is en gericht op het verkrijgen van specifieke informatie, kunnen gestructureerde interviews geschikter zijn. Voor open vragen die meer ruimte bieden voor discussie en exploratie, kunnen semigestructureerde of ongestructureerde interviews beter passen.
• Complexiteit van het onderwerp: Voor complexe onderwerpen, waarbij diepgaand begrip en interpretatie vereist zijn, kunnen ongestructureerde of semigestructureerde interviews geschiktere instrumenten zijn. Deze bieden meer flexibiliteit om dieper in te gaan op specifieke aspecten en nieuwe inzichten te verkennen.
• Beschikbare middelen en tijd: Het beschikbare budget en de tijd kunnen ook een rol spelen bij de keuze van de interviewvorm. Gestandaardiseerde interviews vereisen over het algemeen minder tijd voor voorbereiding en analyse, terwijl ongestructureerde interviews meer tijd en middelen kunnen vergen vanwege de complexiteit van de gegevensverzameling en -analyse.
• Voorkeuren van de onderzoeker: Tot slot kunnen de voorkeuren en ervaringen van de onderzoeker een rol spelen bij de keuze van de interviewvorm. Sommige onderzoekers voelen zich comfortabeler bij gestructureerde interviews vanwege de duidelijke richtlijnen, terwijl anderen de voorkeur geven aan de flexibiliteit en spontaniteit van ongestructureerde interviews.

Het is belangrijk om al deze factoren zorgvuldig af te wegen en de interview vorm te kiezen die het beste aansluit bij de specifieke behoeften en doelstellingen van het onderzoek.

Succesvol respondenten selecteren voor je interviews

Om interviews af te nemen, is het noodzakelijk om mensen te vinden die bereid zijn om geïnterviewd te worden. Het optimale aantal interviews hangt af van je onderzoeksdoel en -vraag. Een groter aantal interviews verhoogt namelijk de betrouwbaarheid en validiteit van je resultaten. Hierdoor is de kans groter dat jouw onderzoeksresultaten een accuraat beeld geven van de realiteit. 

Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen om succesvol respondenten te selecteren:

• Definieer je doelgroep: Identificeer de specifieke groep mensen die relevant zijn voor jouw onderzoek. Dit kan bijvoorbeeld gebaseerd zijn op demografische kenmerken (leeftijd, geslacht, opleidingsniveau) of specifieke kenmerken met betrekking tot het onderwerp van jouw onderzoek.
• Bepaal de benodigde steekproefgrootte: Afhankelijk van de aard van je onderzoek en de beschikbare middelen, bepaal je hoeveel respondenten je nodig hebt om representatieve inzichten te verkrijgen. Dit kan variëren van een kleine groep tot een groter aantal, afhankelijk van de complexiteit en het bereik van je onderzoek.
• Gebruik diverse wervingsmethoden: Maak gebruik van verschillende manieren om respondenten te werven, zoals sociale media, e-mails, persoonlijke communicatie of door contact op te nemen met organisaties die toegang hebben tot de gewenste doelgroep.
• Wees transparant en duidelijk: Communiceer duidelijk over het doel van jouw onderzoek, de verwachte duur van de interviews en eventuele vergoedingen of incentives die worden aangeboden aan respondenten. Zorg ervoor dat potentiële respondenten begrijpen waarom hun deelname belangrijk is en wat er van hen wordt verwacht.
• Screen de respondenten: Voer indien nodig screening uit om ervoor te zorgen dat de geselecteerde respondenten voldoen aan de criteria die je hebt vastgesteld voor je onderzoek. Dit kan betekenen dat je bepaalde vragen stelt om te controleren of ze de relevante ervaring, kennis of achtergrond hebben die nodig is voor je onderzoek.
• Respecteer privacy en ethiek: Zorg ervoor dat je de privacy van de respondenten beschermt en handel in overeenstemming met ethische richtlijnen voor onderzoek. Verzamel alleen informatie die relevant is voor jouw onderzoek en zorg ervoor dat de gegevens vertrouwelijk worden behandeld.

Tips bij het formuleren van goede interviewvragen

De kwaliteit van een interview hangt af van de vragen die je stelt. Neem daarom de tijd om duidelijke en relevante vragen op te stellen. Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen bij het formuleren van goede interviewvragen:

• Vermijd het stellen van sturende vragen. Wees objectief om sociaal wenselijke antwoorden te voorkomen.
• Zorg voor een duidelijke vraagstelling. Houd vragen kort, wees concreet, vermijd vakjargon en stel één vraag tegelijk.
• Denk na over de volgorde van de vragen. Een chronologische volgorde kan passend zijn wanneer je mensen vraagt om een gebeurtenis te beschrijven. Je kunt ook beginnen met vragen over het probleem en de oorzaken ervan, en later vragen stellen over mogelijke oplossingen.
• Maak een goede afweging tussen open en gesloten vragen. Open vragen kunnen meer diepgaande antwoorden opleveren, terwijl gesloten vragen beperktere maar beter vergelijkbare antwoorden bieden.

Hulp bij je kwalitatieve onderzoek?

Met dit artikel hebben we je handvatten gegeven als je kiest voor interviews als dataverzamelingsmethode voor het uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Je hebt veel keuzes en je kunt ook verschillende methoden combineren. We kunnen ons voorstellen dat je hierover wilt sparren. In dat geval staan onze begeleiders voor je klaar om je te helpen bij het opzetten, uitvoeren en analyseren van je kwalitatieve onderzoek. Neem contact met ons op voor een gratis intakegesprek over je scriptie.