Tips om je bronvermeldingen op de juiste manier te verwerken

Als je je onderzoeksvoorstel of scriptie gaat schrijven, zul je veelvuldig gebruik maken van bronnen. Je moet dan altijd op de juiste manier naar je gebruikte bronnen verwijzen. Hier ontdek je hoe je jouw bronvermeldingen op de juiste manier maakt, en waarom dit nodig is.

Waarom gebruik je bronvermeldingen?

Bij het schrijven van een scriptie wordt vaak veel gebruikgemaakt van bronnen (zoals artikelen of boeken) om bijvoorbeeld een betoog te onderbouwen, begrippen te definiëren of theoretische modellen te vinden en te vergelijken. Het is belangrijk om bronvermeldingen correct toe te passen omdat:

• Je hiermee auteurs van bronnen erkenning geeft voor hun werk.
• Je de lezer van je scriptie de kans geeft om de bron op te zoeken.
• Je plagiaat voorkomt.

Wanneer moet je een bronverwijzing in je tekst opnemen?

Bronverwijzingen neem je altijd op als je de woorden of ideeën van iemand anders overneemt. Het maakt daarbij niet uit of je de woorden letterlijk overneemt (citeert) of in eigen woorden weergeeft (parafraseert). Je moet overigens ook een bron vermelden als je dingen beweert, bijvoorbeeld als je stelt dat “mannen beter leiding kunnen geven dan vrouwen” of dat “Nederlanders steeds ongezonder eten”. Als je geen bron vermeldt bij dit soort stellingen, zul je ze met argumenten moeten onderbouwen. Je mag zo veel bronnen gebruiken als je noodzakelijk acht om je verslag of scriptie te ondersteunen.

Als je geen bron vermeldt, maar wel gebruikmaakt van een bron, is dat plagiaat. En plagiaat in je scriptie wordt beschouwd als fraude. Als je wel een bron vermeldt, maar geen gebruik hebt gemaakt van die bron, is dat trouwens ook fraude. Het is dus zaak om zorgvuldig om te springen met bronvermeldingen. Met plagiaatsoftware wordt gecontroleerd of je gebruik hebt gemaakt van externe bronnen zonder die te vermelden. Je dient zowel in de tekst correct naar bronnen te verwijzen als een juiste literatuurlijst toe te voegen.

Welke bronnen mag je gebruiken?

In principe mogen alle bronnen gebruikt worden, ook populaire mediabronnen zoals de Volkskrant, De Telegraaf, een uitzending van CNN, het NOS-journaal, vakbladen, websites enzovoorts. Zeker aan het begin van het schrijven van je scriptie gebruik je vaak deze bronnen om aan te geven dat een bepaald verschijnsel “in het nieuws” is of populair is, of dat het een trend is. Vaak helpt het om deze trend ook te koppelen aan het onderzoek dat je wilt uitvoeren bij je opdrachtgever. Je kunt deze bronnen gebruiken om de probleemstelling te onderbouwen. In het literatuurhoofdstuk mag je allen (betrouwbare) wetenschappelijke literatuur gebruiken zoals wetenschappelijke artikelen en boeken.

Waar kun je wetenschappelijke bronnen vinden?

Hogescholen en universiteiten hebben vaak een databank beschikbaar voor wetenschappelijke bronnen. Een andere goede plek om te starten is Google Scholar of Web of Science. Google Scholar indexeert alle wetenschappelijke literatuur. De kans is groot dat je veel bronnen kunt vinden die mogelijkerwijs bruikbaar zijn. Een bron (zoals een wetenschappelijk artikel) is beter wanneer:

1. Deze recent geschreven is.
2. Er veel aan gerefereerd wordt.
3. Deze in een gerespecteerd wetenschappelijk journal staat (met een hoge ‘impact factor’ volgens SCI (Science Citation Index) of SSCI (Social Science Citation Index).

Het is een goed idee om ook te kijken naar wat oudere, maar klassieke auteurs en artikelen. En soms is er een specifiek journal over je onderwerp (bijvoorbeeld het Journal of Service Management).

Tip: Bedenk dat het grootste deel van de wetenschappelijke literatuur in het Engels is geschreven. Zorg daarom dat je je zoekopdracht uitvoert met Engelse zoektermen. Gebruik ook exact zoeken en zoek binnen een bepaalde periode, binnen een bepaald journal, op de naam van een auteur, met de zoektermen tussen aanhalingstekens, of met de operatoren AND en OR.

Welke referentiestijlen voor bronvermeldingen zijn er?

Voor het verwijzen naar bronnen gelden strikte regels. Omdat er veel verschillende bronnen zijn (boeken, artikelen, websites, podcasts, tv-uitzendingen enzovoort), zijn er ook veel regels. Voor bronvermeldingen worden verschillende referentiestijlen gehanteerd. De meest voorkomende stijlen hebben we hieronder in een handig overzicht gezet:

• De Harvard-stijl wordt veel gebruikt bij economische opleidingen. Er is geen officiële stijlgids en daardoor zijn er verschillende varianten.
• De Chicago-stijl wordt uitgegeven door The Chicago Manual of Style.
• De APA stijl is ontwikkeld door de American Psychological Association en werd oorspronkelijk veel gebruikt in de psychologie en sociale wetenschappen. Tegenwoordig gebruiken bijna alle hogescholen en universiteiten in Nederland de APA-referentiestijl. Ze zijn volledig te vinden op de website https://apastyle.apa.org/. En sla onze tips bij het maken van APA-verwijzingen er ook op neer.
• Voor juridische opleidingen geldt altijd dat er gebruik gemaakt dient te worden van De Leidraad voor juridische auteurs. Deze is ontwikkeld door uitgeverij Kluwer. Binnen deze referentiestijl wordt specifiek rekening gehouden met veelgebruikte juridische bronnen, zoals wetten en jurisprudentie.

Literatuurlijst

De literatuurlijst bevat alle volledige bronverwijzingen (referenties) waar je in je geschreven tekst naar hebt verwezen en ook niet meer dan dat. Check hiervoor de tips bij het maken van je literatuurlijst gelden.