Hoe zorg ik dat ik niet verdwaald raak in de bergen van (online) bronnen en literatuur?

Als je aan de slag gaat met je literatuuronderzoek kun je verdwalen in de hoeveelheid bronnen. Het is de kunst je zoekopdracht zo scherp mogelijk te maken zoals je ook al het artikel over “Hoe doe ik literatuur- en ander bronnenonderzoek” kon lezen. In dit artikel daarom tips hoe je zorgt dat je niet verdwaald in alle bronnen en literatuur en ook het overzicht houdt van de gebruikte artikelen.

Stap 1: Bedenk eerst waar je over wilt gaan schrijven

Als je met je literatuuronderzoek aan de slag gaat moet je veel artikelen lezen. Dat kost veel tijd en soms is het ook taaie kost want niet iedereen schrijft even aantrekkelijk. Zeker bij wetenschappelijke artikelen moet je het artikel meerdere keren lezen om echt de essentie te kunnen begrijpen.

Als je dan eerst 20 bronnen door gaat nemen en van te voren nog geen keuze hebt gemaakt wat je onderwerp is, dan kost dit je veel tijd. Daarnaast mist ook de focus, waar wil je naartoe?

Daarom is het belangrijk om vooraf na te denken over wat je wil gaan onderzoeken, vervolgens een aantal zoekwoorden te bepalen en dan daarop een eerste zoekactie te doen.

Begin ook niet met het doorlezen van alle artikelen, maar scan de teksten om te kijken waar de mogelijke gap zit. Dan heb je focus aangebracht en zul je zien dat het schrijven van je literatuuronderzoek straks veel gemakkelijker gaat.

Stap 3: Maak een selectie van artikelen door de samenvatting te scannen en de conclusies

Als je artikelen hebt geselecteerd ga je de bronnen selecteren die je gaat gebruiken voor je literatuuronderzoek. Het is ondoenlijk om alle artikelen door te lezen, begin dus met het lezen van de titel en de samenvatting, besluit op basis daarvan of dit artikel überhaupt interessant is. Zo ja, lees dan de tussenkoppen en de conclusie. Is wat ze gevonden hebben relevant voor je literatuuronderzoek en het onderbouwen van de ‘gap’? Zo ja, dan kun je deze bij de artikelen voegen die je overweegt mee te nemen in je literatuuronderzoek.

Stap 4: Kies 5 à 8 artikelen uit als basis

Je kunt wel blijven lezen maar dat heeft vaak helemaal geen zin. Begin met de focus, wat vind je interessant, wat zijn relevante zoekwoorden en ga dan op basis daarvan een aantal artikelen selecteren. Lees deze door en kijk waar de gap zit. Bekijk vervolgens of je genoeg artikelen hebt om je gap te kunnen onderbouwen.

Vaak heb je aan 5 à 8 artikelen wel voldoende. Waarom? In deze artikelen staan ook tal van verwijzingen, je kunt ook die bronnen erbij halen en lezen als ze relevant lijken te zijn. Vaak kom je dan toch nog aan zeker 20 bronnen en dat is prima. Alle bronnen die je gebruikt kun je als bron opnemen, ook al heb je niet dat hele artikel gelezen.

Stap 5: Maak een schema met een overzicht van bronnen en de strekking van het artikel

Als je de artikelen hebt geselecteerd en gescand dan kun je in het schema uitwerken wat de belangrijkste bevindingen zijn. Wat zegt de auteur, zijn er meer auteurs het met deze auteur eens? En wat vind jij ervan? Als je meteen de bronvermelding erbij zet scheelt je dit later veel werk. In een literature review moet je gaan parafraseren.  Parafraseren is in je eigen woorden weergeven wat iemand anders gezegd of geschreven heeft. Hierbij maak je gebruik van bronnen.

Een voorbeeld van parafraseren is:

Super-diversiteit betekent dat de etnisch-culturele diversiteit van onze samenleving verandert (Vertovec, 2007, Crul 2013).

In dit voorbeeld geven Vertovec en Crul allebei aan dat de culturele diversiteit van onze samenleving verandert. Echter, in de literatuur lees je ook dat vooral Vertovec uitgaat van etnische culturele verschillen en dat Crul daar andere dimensies aan toevoegt.  Dit heet dus parafraseren.

Bron (APA)	Wat zegt de auteur?
Vertovec, S. (2007). Super-diversity and its implications. Ethnic and racial studies, 30(6), 1024-1054.	Vertovec describes superdiversity as an effect from global migration from which more people with different ethnicities with different languages mix up with the original local inhabitants.

Stap 6: Ga schrijven

De laatste stap is het maken van een schrijfschema. Hierin bepaal je de rode draad van je artikel of literatuuronderzoek. Ieder artikel heeft een titel, een abstract waarin je het doel en de gap benoemd, de keywords waarop het artikel vindbaar is, een introductie die aangeeft wat de aanleiding is, waar je naartoe wilt en hoe het artikel is opgebouwd.

Ook heeft ieder artikel of literatuuronderzoek een conclusie, wat betekenen je bevindingen nu precies voor het doen van aanvullend onderzoek. Waar zit de gap in de literatuur.

Schrijven betekent ook beginnen, schrappen en aanscherpen. Uiteindelijk is het schrijven van een literatuuronderzoek of artikel erg arbeidsintensief. Daarom ook onze tip om vooral een onderwerp te kiezen wat je zelf ook interessant vindt.

Bronnen volgens APA noteren?

Lees hiervoor artikel: Hoe maak je verwijzingen in je onderzoeksvoorstel en scriptie volgens APA?

Check op je bronvermeldingen?

Je kunt er ook voor kiezen om je bronvermeldingen te laten controleren door één van onze scriptiebegeleiders. Behalve APA hebben we ook ervaring met andere referentiestijlen en uiteraard de Leidraad voor juridische auteurs. Bekijk onze pagina scriptie nakijken voor meer informatie of maak een afspraak voor een gratis adviesgesprek.

Wil je weten hoe je een conceptueel model opstelt, bekijk dan het volgende artikel:

Tips bij het opstellen van je conceptueel model